16 Ocak 2009 Cuma

Opuscule

İngilizcedeki "Opuscule" ismi genelde Türkçeye "Küçük yapıt" (A small work; esp. a short or minor literary or musical work) olarak çevrilir. Kökenini incelemeye başlamadan evvel Oxford English Dictionary'nin yardımıyla kullanımına örnekler verelim:

c1530 R. WHITFORD (title) Here foloweth .ii. opuscules or smale werkes of Saynt Bonauenture.
1656 T. BLOUNT Glossographia, Opuscule, a little work, a little labor. 1777 T. TWINING Let. 30 Aug. (1991) I. 137 Have you heard any more of Mr. Mason's projected opuscule about Music? a1851 in Thackeray Christmas Bks. (1872) 127 To put forth certain opuscules, denominated ‘Christmas Books’. 1885 Bookseller July 649/1 His customers refused to pay a shilling for a tiny opuscule which should have been sold for sixpence. 1910 Encycl. Brit. I. 550/2 The opuscule (4th century) known as Alexandri magni iter ad Paradisum, a fable of Eastern origin directed against ambition. 1975 Times Lit. Suppl. 19 Dec. 1508/3 Frederick Forsyth has taken a rest from his blockbusting semi-documentaries to throw off this pleasing opuscule about a young RAF pilot flying home from Germany at Christmas. 1991 Jrnl. Islamic Stud. 2 191 In various fragments and opuscules Pascal outlined two different ways of reaching the truth.

İsmin kökenine dalmak, ismi derinlemesine incelemek istediğimizde ilk anımsadığımız Latincedeki "küçük iş" manasındaki "opusculum" ismidir. İngilizcedeki -cule ekinin eklendiği isme kattığı "küçüklük, azlık" manasını katışı gibi Latincede de -culus/m eki aynı manayı katar. Bu durumda Latincedeki "iş, zanaat, çalışma, eser, kitap, yapı" gibi manalara gelen "opus" (ŏpus, ĕris, n.: quod in opere faciundo operae consumis tuae, in doing your work, Ter. Heaut. 1, 1, 21: menses octo continuos opus hic non defuit, cum vas nullum fieret, nisi aureum, Cic. Verr. 2, 4, 24, § 54: oratio in causarum contentionibus magnum est quoddam opus, atque haud sciam, an de humanisoperibus longe maximum, id. de Or. 2, 17, 71.) isminin sonuna eklenen -culum eki söz konusu manaların küçük halleri olarak düşünülebilir. Opusculum'un ( Myrmecides minutorum opusculorum fabricator, Cic. Ac. 2, 38, 120: accipies igitur hoc parvum opusculum lucubratum his jam contractioribus noctibus, id. Par. prooem. § 5: Cassi Parmensis, Hor. Ep. 1, 4, 3: mea, id. ib. 1, 19, 35) opus'tan gelişini bu şekilde açıklamış oluyoruz. Bu durumda İngilizcedeki Opuscule'nin (İt. opuscolo, Fr. opuscule, İsp. opúsculo) Latincedeki en eski atası opus ismi gibi duruyor. Charlton T. Lewis'in 1879 tarihli sözlüğünde de (Charles Short [1879], A Latin Dictionary; Founded on Andrews'edition of Freund's Latin dictionary [Trustees of Tufts University, Oxford]) geçtiği gibi Opus ismi de Sanskritçedeki "iş" manasındaki "ap-as" kelimesinden gelmektedir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder