Discursus

Kimi çağdaş italik dillerdeki disco(u)rs- kökünün temelinde Latincedeki discurrere fiili bulunuyor. Bu fiil İ.S. 1. yy.'a kadar çok kullanılmış değil, ancak yaygın olarak kullanılan bir atası var, o da dis- önekinin eklemlendiği cursus ismi. Cursus ilkin "koşma" anlamındaysa da, daha sonradan "yol, rota, geçit, yolculuk" gibi söz konusu koşma eyleminin gerçekleştiği yeri de kimlikler olmuştur. 

Tekrar discurrere fiiline dönersek, bahsettiğim cursus isminden ötürü discurrere fiili de ilkin "farklı yönlere koşma, koşma", ikinci olaraksa "çapraz koşma/geçme" ve "aceleyle koşma" anlamında kullanılmıştır. Çok daha sonra (klasik-sonrası dönemde) bu anlamından hareketle "bir şeyi uzun bir süre boyunca anlatma" anlamına kavuşmuştur (örneğinz bkz. Ammianus 17.4), Türkçedeki güzel tesadüfle söylersek, anlam "koşma"dan, "konuşma"ya doğru kaymıştır.

Bahsettiğim discurrere fiilinden türeyen, başlıktaki discursus ise, anlaşılacağı üzere, klasik sonrası dönemde, "bir yerden bir yere, bir yer etrafında koşma", "adım", "yürüyüş" anlamlarında kullanılmıştır. Çok daha geç dönemde ise (yani geç dönem Latincesinde) anlam, discurrere'de olduğu gibi "konuşma"ya dönmüştür. yani İtalyancadaki discorso ya da Fransızcadaki discours gibi İngilizcedeki discourse da discursus'tan gelir. Ancak discursus, bahsedilen isimlerin babasıysa, discurrere de onun babası yani o isimlerin dedesidir. En büyük paşa dede ise cursus ismidir.